Ambiguity (Muğlaklık) Ne Tür Bir Olumsuzluk Getirmektedir?
VUCA'nın açılımı, Volatility (Değişkenlik), Uncertainty (Belirsizlik), Complexity
(Karmaşıklık) ve Ambiguity (Muğlaklık) dır. Başlangıçta ABD askeri jargonundan
gelen bu kavram şu anda günümüz dünyasını tanımlamada yönetim literatürü
açısından her geçen gün daha sık kullanılmaktadır.
VUCA kavramını oluşturan dördüncü ve son kelime olan ambiguity
(muğlaklık) yöneticilere ve bireylere ne tür bir olumsuzluk getirmektedir?
Bu soruyu yanıtlamadan önce, şu soruya yanıt versek daha doğru olur diye
düşünüyorum: Ambiguity (Muğlaklık) ne anlama gelmektedir? Bu, VUCA’nın en
korkuncu sayılabilir: Bilmediğimizi bilmeme hali. Ambiguity (Muğlaklık),
hareketlerimizin sonuçlarını öngörememe ve durum hakkında yeterli bilgiye
sahip olmadığımızda ortaya çıkar. Bugün, netliğin olmadığı ortamlarla karşı
karşıyayız, ve verileri-olayları yorumlamada ve anlamlandırmada yetersiz
kalıyoruz.
Yöneticiler, PUKO döngüsü temelinde hareket ederler-etmelidirler. Planla-
Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (veya Standartize Et). PUKO Döngüsü içinde,
bilgi/veri toplama-analiz yapma-muhakeme etme-karar verme akışında olurlar
doğal (mantıksal) olarak. VUCA Dünyasında bu akışın çoğu zaman kesintiye
uğradığı veya hakkını vererek yapabilme şansımızın olmadığını söylesek
abartmış (veya yanlış) olmayız sanırım. Çünkü, değişkenlik, belirsizlik ve
karmaşıklık bizleri muğlaklık içine sokmakta. Bir başka deyişle, bir durumda-
olayda değişkenlik, belirsizlik ve karmaşıklığın boyutları ne derece yüksekse
muğlaklık hali iyice artmaktadır. Bugün artık, bilgi/veriler ya yeterli değil ya da
çok sık değişmekte ve karşılaştığımız olaylar/durumlar daha önceki
yaşanmışlıklarımızdan daha farklı-değişik olduğu için olaylar-durumlar hakkında
yeterli teorik ve deneyimsel bilgimiz yok. O zaman, muğlaklık kaçınılmaz oluyor
tabii ki. (Aslında bunu salt bir yönetici açısından da ele almanın ötesinde, genel
anlamda VUCA, daha dar anlamda ‘ambiguity (muğlaklık)’, her bir bireyin
şaşkınlık, kararsızlık, eylemsizlik içine girmesine veya ne doğru-ne yanlış
bilmeden hareket etmesine-veya hareket edememesine yol açmaktadır.) Bir
cümle ile özetlersek, muğlaklık, bilinçlilik temelinde ve zamanında eyleme
geçmemize engel olmakta veya bizleri kararsızlığa/eylemsizliğe sokmaktadır.