VUCA Dünyası'nın Yöneticiler ve Bireyler için yarattığı olumsuz etkiler - 2

VUCA'nın açılımı, Volatility (Değişkenlik), Uncertainty (Belirsizlik), Complexity

(Karmaşıklık) ve Ambiguity (Muğlaklık) dır. Başlangıçta ABD askeri jargonundan

gelen bu kavram şu anda günümüz dünyasını tanımlamada yönetim literatürü

açısından her geçen gün daha sık kullanılmaktadır.

Bu soruyu yanıtlamadan önce, şu soruya yanıt versek daha doğru olur diye

düşünüyorum: Lider kimdir? Bir başka deyişle, bir lidere ne zaman ihtiyaç

duyarız? Bu sorular yönetim fonksiyonunu yerine getiren kişinin/yöneticinin

liderlik kimliğini kazanabilmesi için sahip olması gereken en önemli meziyetini

tanımlamak için gerekli aslında. Sorularımıza dönersek, ‘lider eşittir karar veren

kişi’, desek yanlış olmaz sanırım. Bir lidere özellikle ‘karar anlarında’ ihtiyaç

duyarız.

Belirsizliği de, iş yaşamında en basit haliyle öngörü eksikliği diye tanımlarsak,

karar almanın bu ortamda ne derece zor hale geldiğini de kavramış oluruz.

Günümüzde bilgi-veriler ya yeterli değil, ya da çok sık değişmektedir. Bu da bizi

öngörüsüzlüğe/belirsizliğe düşürmektedir. Belirsizliğin olduğu durumlarda da

liderlerin özellikle stratejik kararlar almasının zorluğu daha iyi anlaşılır. Çünkü

doğru ve zamanında karar vermenin en kolay-garantili yolu bilgi-verilerin varlığı

ve değişmezliğidir. Bu nedenle, günümüzde, daha önceleri karar vermenin en

üst aşamalarından olan ‘belirsizlik altında karar vermek’, artık bir liderden

beklenilen normal bir beceri haline geldi, diyebiliriz.

Kısacası, ‘lider eşittir karar veren kişi’ söylemi, ‘lider, belirsizlik altında karar

verebilen kişi’ye dönüşmüştür desek yanlış olmaz diye düşünüyorum. (Aslında

bunu salt bir lider açısından da ele almanın ötesinde, genel anlamda VUCA,

daha dar anlamda ‘uncertainty-belirsizlik’, her bir bireyin yaşamına dair vermesi

gereken en basitinden en zor olanına kadar-özellikle kritik- tüm kararları da

zorlaştırmaktadır.)